skip to Main Content

Exhibition « Ce lieu est là où je suis » | Ondaje endanakìyàn, Nindadaniz

[Version en Anishinàbemowin ci-dessous]

Emily Rose Michaud
Ce lieu est là où je suis 

Il existe plusieurs façons de nommer cette grande rivière qui coule près du centre d’exposition L’Imagier: Kitchissippi, Kichi Siibii // rivière des Outaouais, Ottawa River, et d’autres noms peut-être. Est-ce le reflet de ses multiples facettes? Des gens qui habitent le rivage, des relations qui émergent des flots, de la vie qui pousse sur ses berges, des blessures ensevelies dans ses profondeurs, des histoires de dépossession des terres et des eaux, des forces à contre-courant et des voix portées par le vent. 

L’artiste Emily Rose Michaud, originaire de la région, a une curiosité pour les cours d’eau de l’Outaouais qui s’établissent en réseau de connexions. Elle cherche à mieux comprendre ces systèmes naturels dans toute leur beauté et leur complexité en particulier lorsqu’ils sont liés à l’histoire locale. Elle passe des heures à s’imprégner de ces paysages où l’eau et la terre se rencontrent et à converser avec les gens pour saisir l’essence du lieu. Cette démarche l’amène à créer des œuvres aux formes diverses, en solo ou avec d’autres artistes, à l’aide de différents médiums : dessin, peinture, céramique, cyanotype, performance, textile vivant, enregistrement audio et vidéo. Ces œuvres ont en commun de favoriser le croisement entre l’art, l’écologie et l’éducation, ainsi que de permettre un dialogue avec un écosystème à la fois naturel et social.

Sur le papier, l’argile ou le verre, Michaud trace le parcours des rivières pour en faire une carte mémoire des lieux. Elle utilise la technique du cyanotype, un procédé où elle travaille avec la lumière du soleil et la matière du terrain, pour révéler des formes bleutées sur différents papiers dont certains sont faits main avec des plantes locales. Elle sculpte aussi la topographie des cours d’eau dans l’argile, saisissant ainsi leur empreinte dans la terre. De là, elle produit des tuiles aux glaçures aquatiques et des pièces de porcelaine illuminées qui, déployées sur le mur ou déposées sur une table lumineuse, forment une carte hydrographique. Avec la céramiste Marie Drolet, elle crée des tuiles hexagonales qui représentent des plantes de la région, regroupées selon les quatre saisons. La forme hexagonale est inspirée de la molécule d’eau; sa répétition évoque les milliers de gouttelettes qui composent les ruisseaux. Elle fait aussi penser à l’alvéole où l’abeille produit le miel grâce à une relation symbiotique avec les plantes.

De ses visites sur différents sites au fil des saisons, Michaud tire des vidéos et des sons qui forment une archive numérique reflétant l’espace et le passage du temps. Elle interviewe des membres de la communauté locale pour recueillir leur mémoire et leur point de vue sur les changements qui s’opèrent dans la région. Elle assemble ces enregistrements pour créer des paysages sonores et des vidéos qui témoignent d’un amour du lieu, mais aussi d’un sentiment de perte devant la disparition de certains paysages. La végétation elle-même trouve sa place dans la galerie avec les tapisseries vivantes conçues à l’aide de semences de pois et de blé. Ces bandes de terre, qui rappellent le cycle de la germination à la décomposition, reposent sur un système racinaire robuste emblématique du principe de l’interrelation.

La réflexion que soulève Michaud sur l’appartenance au territoire et son expérience sensible apaise le sentiment de détresse engendré par la crise climatique en cours. Notre attachement à l’eau et à la terre nous donne la force de faire face à la perte et aux changements qui affectent nos vies dans le quotidien. De cette reconnaissance peut émerger une conscience écologique plus engagée, nous rappelant que l’humain fait partie d’un ensemble de relations sur lequel repose sa survie. Comme l’eau qui garde la terre vivante, notre responsabilité collective est de prendre soin de ce précieux équilibre.

[1]  Kitchissippi in the Anishinabemowin language means « great river », but this word does not refer to the whole river for the Algonquin people. (James Morrison and Sicani Research and Advisory Services, « Algonquin History in the Ottawa River Watershed », in Cultural Heritage, 2005). On one side of the river in Quebec, it is known as the « rivière des Outaouais », while on the other side in Ontario, it is the « Ottawa River ».

Note sur la traduction

En guise de rappel à une action qui peut être entreprise en faveur du changement pour une sauvegarde de la langue, la terre, la culture et l’identité autochtone, un traducteur local de Kitigan Zibi a transcrit ces mots dans le dialecte algonquin. Il s’agit d’un effort de conservation et de témoignage, tout comme il s’agit de reconnaître la perte de la langue et de sensibiliser à l’égard du petit nombre de locuteurs qui subsistent.


Vernissage | vendredi 27 octobre à 18h

18h-21h : Vernissage, en présence de l’artiste et de la commissaire.

Entrée libre

Visite et marche guidée | samedi 28 octobre à 15h

15h-17h : Visite et marche guidée, en présence de l’artiste et de la commissaire.

Joignez-vous à nous pour une discussion et une marche dans les alentours de L’Imagier. L’artiste et la commissaire vous feront découvrir les particularités de la région.

Entrée libre


Biographies


Emily Rose Michaud, Photo credit: Taimì Tovar

Emily Rose Michaud est une artiste et éducatrice interdisciplinaire qui œuvre à la croisée entre l’organisation communautaire, l’écologie et la participation citoyenne. Son art met en relief l’importance des paysages marginaux au sein de la société, s’associe à la terre comme à un être vivant et s’exprime par le biais de moyens d’expression éphémères. Sa production artistique est variée : art nature, installations, dessin, écrits, peinture, céramique et art d’intervention. Son œuvre a été exposée à l’échelle nationale aussi bien dans des centres d’exposition que dans des lieux et des espaces moins formels. Elle détient un baccalauréat en beaux-arts de l’Université Concordia et un baccalauréat en éducation de l’Université d’Ottawa. Elle vit et travaille à Gatineau, Québec. emilyrosemichaud.com


Isadora Chicoine-Marinier, crédit photo Matthieu Brouillard © CCA


Isadora Chicoine-Marinier
‘s path is marked by a commitment to collaborative and interdisciplinary approaches in research, exhibitions and publications projects. She pays attention to artistic practices that allow us to reflect on our ways of being in relation to the environment and the community. Her main fields of interest are contemporary art, photography, landscape architecture, social participation and ecology. Isadora holds a Bachelor in Art History from the Université du Québec à Montréal, a Specialized Diploma in Arts Management from HEC Montréal and a Master’s Degree in Art History from Concordia University. She currently works at the Canadian Centre for Architecture as Coordinator, Research and Publications. She lives and works in Montreal, Quebec.

 

***

Emily Rose Michaud
Ondaje endanakìyàn, Nindadaniz

Mànedon inonzowin ondji Kichi Sìbì iye ijidjiwan nakàg L’Imagier mazinibìhige wàbandahiwe ogamigong, ashidj Kitchissippi, Kichi Siibii // rivière des Outaouais, Ottawa River. Mii na iyo mazinàteseg nìbina kedijiwebak? Pemàdizidjig abidjig chìgagàm, pimàdiziwin màdjìging indaje obadànwangàng, eyànike-àdisokewadj wanitowadj odakìwàn ashidj nibì, iye nìbina pimabogodeg kashibàdjiwang ashidj inwewinan tebitàgok enànimak nakàg.

Mazinàbìhigekwe Emily Rose Michaud odayàn andokenindjigewin ondji kamadoseg nìbina pimidjiwang nibìn ondjisin wendjibadj  Outaouais inakàg. Omàmidonenindàn wejichigedj kiginondang nibì inàkonigewin ejikwenàdjiwang ashidj sanagak, ashidj ejikàndjiwisek màmawi wìdjigendàganag ànikeyàdjimowin. Kinwenj ogidajìkànen midonenindang ejinàgog wayabandjigàdeg àndì nibì ashidj akì nagishkàdeg, ajòdekamodj ashidj kikijigandomawadj màmawi kodageg mamidonenindamowadj kichi inenindàgwag endaniziwadj. Awaso ogìwìdokàgòn kidji kìjenindang anokìwinan anochigodj ejinàgog, nishike konima gaye kodageg , àbadjitowadj wawìyagi tibàdjimonan: mazinibihigeganan,   mazinàdisigan, nàsàbihigechigan, eji-odaminononawon, ejichigàdeg, ànimitàgozichigan ashidj kejigàbichigan. Màmawi awasonon kakina àbadjitowinan àjodeyachigan ejimàda ijichigàdeg mazinibigewin, agwadjing wìyagi netawigiging ashidj kikinàmàdiwin. Kigashenànànàn ànimitàgoziwin màmawi kakina kego pemàdizimagak wìyàgigoshkon ashidj pimàdjiwon akìng.

Michaud mazinàteseg tibenindàgozidj tanakìwining ashidj kakina màmawi nagadjìwin wenapadj wendad nòdjànimenindamiwin ni-ayàmeng migish nìgàn akìng ega minobidesinong. Kidayànànàn nibì ashidj tanakìwin màgawedj kìnawind nitàwitowin kidji mìgàdameng kegad wanitòng ashidj àndjiseg tàngising kibimàdiziwinang. Wendjiseng awaso màmindinendjigegawin, kinawe odàpinegewin pikan netawigigang kekenindjigewin tànàgwad màmidonenimawadj pemàdizidjig tibenindàgozig nàsàb wawànihigewin ànikowpikinigan kìshàbwidizwin apenimòng. Nàsàb igodj nibì iye gànawenindang akì kidji ijidjiwang, ni màmawi kichi apìtenindameng kidji nàgàdawenindameng ondji apìtenindàgwad miziwekamig.


Mamidonenindada eji anikanotomagawin

Wanìkesìdà wewenind ke-odàpinigàdegiban inakàg àndjise ashidj gànawenindagog ega wanitòng anishinàbemowin, akìng, pimàdjiwowin ashidj anishinàbewineng, Kitigàn Zìbìng wendjibadj ànikànotomagedj ogì-ojibìhiyàn awasonon ikidowin Algonquin Anishinàbemowin. Mì iye kwagwedjitòwin gànawenindàgog ashidj wìndamawadj kodageg nàsàb kegat anishinàbewinang wanitòng ashidj kidji kikenenindàgog nond tachiwadj anishinàbemodjig keyàbadj endaniziwadj.


Tibàdjidisowadj


Emily Rose Michaud, Photo credit: Taimì Tovar

Emily Rose Michaud nìbina màned pekin mazinibigedj ashidj kikinàmàgewin ondamitàdj àjodeyag tanakìwin ondjising, akìng wensikàg ashidj odenaw ondamitàwin. Ondamitàwin keshawadj ijichigewin nakàg nìbinesidon pikinong ijinàgog akì pimàdizimagak iji wìndàgozi ashidj gànawenindàng nagadjich tagwak tibàdjimowin. Kakina odamitàwin ashidagindàgwad tanakìwin takobìmagag mazinibiyàn atòwadj, mazinibìhigedj, ojibìhigedj, wàbandahiwedj, asinàdisigan ashidj anishkwewedj. Kìwàbandahìwen mazinibìhigewin miziwekamig mazinibìgewin, mazinàdeg nàsàb ke-ega-apìtendagosinon endaji ashidj tawising abinàsan. Odayàn mazinahiganan ka-awi-kikinàmagozidj kichi kikinàmàdinan Concordia ijinikàdeg ashidj kichi kikinàmàdinan Ottawa ejinikaadeg. Tanakì ashidj ondamità odenaw Tenàgàdinong, Kebek. emilyrosemichaud.com

*

Isadora Chicoine-Marinier, crédit photo Matthieu Brouillard © CCA

Isadora Chicoine-Marinier pimosewin kikenindagozi minwenindang màmawi ashidj nìbina pikinong nakàg andakikemindjigewin, wàbandahìwe ashidj tibàdjimowin mazinahiganan inanokìwin. Wewenind gànawàbandan mazinibihigedjig inanokìwiniwa pagidinidj kìnawind pimàdizing màmawi wedjida-pimàdiziwin ashidj tanakìwin. Maya ondamitàwin tagwan oshki mazinibìhigewin, mazinazogedj, wayabandjigàdeg nayàgwak, miziwe kodagak ashidj gànawenindawok agwadjìng ejimàgìkog. Isadora odayàn mazinahigan nakog mazinibìhigewin ànikeyadjimowin kidji kikinàmadinan Mòniyàng ashidj Gànawenindang mazinibìhigewin onzikàg HEC Mòniyàng ashidj kichi kikinamàdinan Concordia. Nòngom tash ondamità kichi ombàkonigan Canadian Center ondji Architecture ijinikàde nangadawàbadang, Andakikenindjigewin ashidj Tibàdjimonan Mazinahiganan. Abi ashidj ondamità Mòniyàng, Kebek.

Back To Top